Užupis

Oost-Duitsland, Polen, Hongarije, Tsjecho-Slowakije – de communistische regimes stortten in heel Europa in elkaar. Dit was het duwtje in de rug waar het Baltische volk naar snakte om zich te verenigen en de tanken van de Sovjets met de grond gelijk te maken. Toen in 1989 een twee miljoen tellende menselijke ketting van verzet zich uitstrekte van Tallinn tot Vilnius, begon er boven in de hoek van de Litouwse hoofdstad een vuur te branden. De inwoners van Užupis zouden hun revolutie krijgen. ‘Iedereen heeft het recht om bij de rivier Vilnele te wonen,’ verklaarden ze, ‘en de rivier Vilnele heeft het recht om langs iedereen te stromen. Iedereen heeft het recht om zijn of haar verjaardag te vieren of niet te vieren. Iedereen heeft het recht tot liefhebben en tot het bezitten en zorgen voor een kat. Een kat is niet verplicht om van zijn eigenaar te houden, maar moet wel helpen in tijden van nood.’ Bijeengeteld zijn er 41 punten te vinden in de tegenwoordige Užupische grondwet. Vandaag de dag heb je de kans om ze allemaal te vinden op een gedenkplaat in de staat zelf. Pluspunt: dit rijk is op een steenworp verwijderd van Vilnius.

Uzupio klinkt inderdaad meer als de naam voor een planeet in een science fiction televisieserie dan als een bezienswaardigheid. Deze toeristische trekpleister - beter gekend als Užupis - heeft echter niet alleen haar eigen grondwet. Verder mag het zich eigenaar noemen van een nationaal volkslied, een bisschop en niet één maar vier vlaggen, eentje voor elk seizoen van het jaar. Het is dan ook niet meer dan vanzelfsprekend dat, zoals het een zichzelf respecterende staat betaamt, er ook een eigen nationale feestdag aan te pas komt. Elke inwoner zet een rode cirkel rond de eerste april op zijn of haar kalender om zeker niet te vergeten Užupis Independence Day te vieren.

Vertaal Užupis en je krijgt ‘voorbij de rivier’. Niet meer dan logisch, toch? Zeker als je in overweging neemt dat dit kleine district oprijst boven een stroom van de rivier Vilnele. De inwoners kennen enkel heerlijke ouderwetse onzin. Rond de jaren tachtig pakten de artiesten hun biezen bij elkaar en trokken ze in grote zwermen naar deze slordige bijenkorven van stenen en houten huisjes. Niet veel later kon je al niet meer het district binnenwandelen zonder zelf de kunstzinnige sfeer uit te ademen. Reden genoeg om het centrum van Vilnius een half dagje achter te laten.

Te midden van deze knusse straatjes en steegjes kom je tijd tekort om je ogen aan alles de kost te geven – zelfs indien je hier een maand lang een appartementje huurt. Draai onverwachts een hoek in en verdwaal in dromerige binnenplaatsen boordevol met wildbloemen. Op het hoofdplein word je begroet door een trompetterende engel. En al even magisch is het kerkhof van Bernadine met uitzicht over de bossen.

← Bekijk alle bezienswaardigheden in Vilnius

← Bekijk alle Gemeenten in Vilnius

GPS

GPS coordinaten Užupis: N 54°40.841' E 25°17.808'

Plaats deze coördinaten in je wandel gps of draagbaar GPS toestel samen met de coördinaten van andere bezienswaardigheden en vind zo blindelings je weg naar de bezienswaardigheid.